- DEĞER KAYBI NEDİR?
Araç değer kaybı, yaşanan bir trafik kazasından sonra hasar gören aracın ikinci el araç piyasa değerinde meydana gelen azalmadır. Herhangi bir kaza sonrası araçta oluşan hasarlar düzeltilse dahi, araç ikinci el piyasasında değer düşüşü yaşamaktadır. Zira ikinci el araç alım satım piyasasında alıcı için tramer kayıtları büyük önem arz etmektedir. Alıcının satın almak istediği araçtan beklentisi azami fayda ve güvendir. Bu nedenle tramerde hasar kaydı bulunan bir aracın hasar kaydı olmayan emsali ile aynı fiyattan arzı mümkün olmayacaktır. Örneğin; piyasa değeri 100.000 TL olan aracınız maddi hasarlı bir trafik kazasına karışmışsa ve ikinci el piyasa değerinde 20.000 TL’lik bir azalma gerçekleşmişse bu fark değer kaybı olarak adlandırılır ve farkın kusurlu taraftan ve/veya sigortasından poliçe limitleri dahilinde kusur oranında tahsili mümkündür.
2. KASKO POLİÇESİ DEĞER KAYBI TAZMİNATINI KARŞILAR MI?
Trafik kazası sonucu araçta meydana gelen değer kaybı kural olarak Kasko poliçesi tarafından karşılanmaz. Zira araç sahipleri tarafından sigorta şirketlerinden satın alınan kasko poliçeleri standart metinlerden ibarettir. Bu durumda araç sahiplerinin değer kaybı tazminatını poliçede ek teminat olarak satın almadığı durumlarda değer kaybının kasko şirketi tarafından tazmini mümkün olmayacaktır.
3. DEĞER KAYBI TAZMİNATI ZMMS KAPSAMINDA MIDIR?
Maddi hasarlı trafik kazasının meydana geldiği durumlarda araçta meydana gelen değer kaybının karşı taraftan (işleten ve/veya malik), karşı tarafın sigorta şirketinden kusuru nispetinde tahsili mümkündür. Ancak uygulamada sigorta şirketleri resen ödeme yapmamaktadır. Mağdur olan tarafın, karşı tarafın sigorta şirketine başvuru yaparak değer kaybı bedelini talep etmesi gerekecektir.
4. DEĞER KAYBI TAZMiNATI HESABI NASIL YAPILIR?
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları, 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu uyarınca motorlu araç işletenlerine yüklenen hukuki sorumluluk için düzenlenen Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasına yönelik ilgililerinin hak ve yükümlülüklerine ilişkin usul ve esasların düzenlenmesine ilişkin olup değer kaybı tazminatı, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı sonrası piyasa rayicine göre hesaplanmaktadır.
5. ZAMANAŞIMI
Değer kaybı tazminatının tahsili için başvuru süresi kaza tarihinden itibaren 2 yıldır.
6. DEĞER KAYBI TAZMİNATI TALEP EDİLEBİLECEK ARAÇLARA İLİŞKİN KISTASLAR NELERDİR?
Anayasa Mahkemesi 01.09.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 10.06.2020 tarihli ve 2016/58665 başvuru numaralı kararı ile, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun zorunlu mali sorumluluk sigortasına (trafik sigortası) dair tazminatların “genel şartlara” göre belirlenmesine ilişkin hükümlerini iptal etmiştir.
Trafik sigortalarında tazminat borcu ile ilgili genel şartları belirleme yetkisini yürütmeye veren KTK hükümlerini Anayasa’ya aykırı bularak iptal eden AYM, bu sigorta ile, trafik kazalarından doğan tazminatların teminat altına aldığını belirterek ilgili kanun maddelerinde geçen “genel şartlar” ibarelerinin kaldırılması gerekliliğine hükmetmiştir.
Anayasa Mahkemesinin iptal kararı öncesinde değer kaybı hesabı yapılırken kıstas alınan aracın yaşı, kilometresi gibi kıstaslar ortadan kaldırılmıştır.
7. HESAPLAMADA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR NELERDİR?
Araç değer kaybı hesabı aracın piyasa rayicinde oluşacak değer azalması üzerinden hesaplanacaktır. Zira bir aracın değişen, boyalı parçaları, hasar kaydının olup olmaması veya hasar kaydı bedeli ikinci el piyasa değerini etkileyen kıstaslardır.
8. DEĞER KAYBI TAZMİNATI BAŞVURU USULÜ NEDİR?
Değer kaybı tazminatının tahsili için öncelikli olarak sigorta şirketi başvuru zorunluluğu vardır. Sigorta şirketi tarafından başvuru tarihinden itibaren 15 iş günü içerisinde ödeme yapılması zorunludur. Sigorta şirketi talebinizi 15 iş günü içerisinde karşılamaz yahut kısmi olarak karşılarsa Sigorta Tahkim komisyonuna başvuru yapılabilir. Ancak Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru ihtiyari olup zorunlu değildir. Sigorta Tahkim Komisyonu başvuruyu 4 ay içerisinde sonuçlandırmak zorundadır. Bağımsız hakemler tarafından yapılan başvuruya ilişkin bilgilendirmeler fiziki evrak olarak iletilmeyecektir. Sigorta Tahkim komisyonu tarafından verilen kararlar 5.000 TL’nin altında ise kesin hüküm teşkil eder. Hükmedilen tutar 5.000 TL ile 40.000 TL arasında ise kararın tebliğ tarihinden itibaren 10 gün içerisinde İtiraz Hakem Heyeti’ne başvurulabilir. İtiraz Hakem Heyeti tarafından 40.000 TL’ye kadar karara bağlanan uyuşmazlıklar kesin hüküm teşkil eder. 40.000 TL üzerindeki uyuşmazlıklar ise Temyiz edilebilir. İtiraz Hakem Heyeti yapılan başvuruları en geç iki ay içerisinde karara bağlamak zorundadır. Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru yapmayı tercih etmeyen hak sahipleri dava yoluna da başvurabilecektir. Ancak ikame edilecek davanın ticari bir dava olması hasebiyle dava açmadan evvel zorunlu arabuluculuk sürecini başlatılması gerekmektedir.
9. KAZANÇ KAYBI
Kazanç kaybı, aracın hasarı nedeni ile aracın serviste kaldığı süre boyunca oluşan gelir kaybı, araç kiralama vb. nedeni ile malvarlığında meydana gelen azalmadır. Kazanç kaybı, sigorta poliçeleri kapsamında olmadığından sigortadan talep edilemeyecektir. Ancak kazanç kaybı araç maliki ve araç sürücüsünden kusurları oranında talep edilebilecektir.